Rzekomy pomór drobiu ( choroba Newcastle)

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Grajewie informuje o wystąpieniu czterech ognisk rzekomego pomoru drobiu w powiecie białostockim.  W związku z tym ukazało się  Rozporządzenie Nr 7/2023 Wojewody Podlaskiego z dnia 21 lipca 2023 r. w sprawie zwalczania rzekomego pomoru drobiu (ND) na terenie powiatów białostockiego i wysokomazowieckiego (link)

Wprowadzone zostały obszary objęte ograniczeniami:

- obszar zapowietrzony w promieniu 3 km od ognisk choroby obejmujący swym zasięgiem gm. Turośń Kościelna w powiecie białostockim 

- zagrożenia obejmujący wskazane miejscowości na terenie powiatów białostockiego, wysokomazowieckiego i monieckiego.

Do dnia 24 lipca 2023 r. stwierdzono 4 ogniska rzekomego pomoru drobiu na terenie powiatu białostockiego.  Dwa ogniska choroby wystąpiły w miejscowości Topilec, gm. Turośń Kościelna  w gospodarstwach komercyjnych utrzymujących odpowiednio kury rzeźne oraz kury ogólnoużytkowe.  Jedno ognisko choroby potwierdzono w miejscowości Bojary, gm. Turośń Kościelna w gospodarstwie komercyjnym utrzymującym kury rzeźne.  Kolejne ognisko choroby  wyznaczono w miejscowości  Bohdan, gm. Dobrzyniewo Duże  w gospodarstwie utrzymującym kury ogólnoużytkowe na użytek własny.

We wszystkich wskazanych ogniskach ND zastosowano niezbędne środki kontroli, wynikające z aktualnie obowiązujących przepisów prawa oraz   przeprowadzono czynności związane z likwidacją ptaków i usunięciem ich zwłok, dezynfekcją ściółki oraz procedury czyszczenia i odkażania obiektów, wyposażenia i sprzętu.

Co to za choroba?
To wysoce zakaźna, wirusowa choroba drobiu głównie grzebiącego (kury, indyki, perliczki), ale wrażliwe są na nią i inne gatunki ptaków, w tym ozdobnych i dzikich, które mogą ją przenosić (wektor choroby).

Źródła i drogi zarażenia
To choroba bardzo zaraźliwa. Szerzy się głównie poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi ptakami, drogą kropelkową i przez zanieczyszczoną ściółkę. Innymi źródłami zakażenia są zanieczyszczony sprzęt, padłe ptaki, woda, pasza i pracownicy fermy. Ludzie i pojazdy mogą z łatwością przenosić wirus pomiędzy kurnikami oraz pomiędzy fermami.

Wirus choroby Newcastle nie jest chorobotwórczy dla ludzi, aczkolwiek kontakt z wirusem zjadliwym terenowym lub nawet serotypem szczepionkowym może wywoływać podrażnienie górnych dróg oddechowych oraz być przyczyną łagodnego zapalenia spojówek.

Okres inkubacji
Okres inkubacji jest zróżnicowany, w zależności od typu wirusa. Najczęściej może wynosić od 3 do 15 dni.

Objawy kliniczne
Zakażenie szczepami welogenicznymi:
daje przebieg nadostry lub ostry - objawy występują nagle:
- osłabienie, apatia, duszność, obrzęk spojówek i głowy,
- biegunka o zielonkawym zabarwieniu odchodów,
- u części ptaków zaburzenia nerwowe (drżenie mięśni, porażenie skrzydeł i nóg, skręty szyi i głowy),
-  u niosek gwałtowny spadek nieśności do 50%, jaja odbarwione, bez skorup,
- śmiertelność do 100%.

Zakażenia szczepami mezogenicznymi:
daje przebieg umiarkowany, objawy głównie ze strony:
- układu oddechowego,
- mogą wystąpić również nerwowe (porażenia),
- spadek nieśności, a nawet jej zatrzymanie przez kilka tygodni,
- biegunka,
- upadki u młodych kurcząt, mogą dochodzić do 50%.

Zakażenia szczepami lentogenicznymi:
daje przebieg subkliniczny - objawy bardzo łagodne, głównie u młodych ptaków, najczęściej ze strony układu oddechowego, przy dołączeniu czynników komplikujących, objawy bardziej nasilone oraz wzrost padnięć.

Leczenie i zapobieganie
Brak skutecznego leczenia tej choroby.

Należy jej zapobiegać poprzez:

- stosowanie szczepień ochronnych, które są jedynym sposobem zapobiegania stratom spowodowanym przez wirus rzekomego pomoru drobiu. Więcej informacji na temat sposobu, terminów szczepień i rodzaju szczepionek uzyskacie Państwo od lekarzy weterynarii wolnej praktyki.  ;

- zakupy drobiu od producentów, którzy stosują programy szczepień profilaktycznych

- stosowanie zasad bioasekuracji zawartych w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie zarządzenia środków związanych z wystąpieniem wysoce zjadliwej grypy ptaków ( Dz..U 2022, poz. 768) – najważniejsze z nich to:

• zgłoś fakt posiadania drobiu lub innych ptaków powiatowemu lekarzowi weterynarii z wyłączeniem ptaków utrzymywanych stale w pomieszczeniach mieszkalnych;
• sporządź rejestr posiadanego drobiu lub innych ptaków i dokonuj codziennego przeglądu stada wraz z aktualizacja danych
• karm drób lub inne ptaki w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu dzikie ptaki;
• nie wykorzystuj do pojenia drobiu lub ptaków wody ze zbiorników, do której mają dostąp dzikie ptaki;
• trzymaj drób lub inne ptaki z dala od zbiorników wodnych, do których mają dostęp dzikie ptaki;
• utrzymuj drób z dala od ptaków dzikich ( z wyłączeniem kaczek i gęsi)
• zadbaj o to, aby gniazda drobiu znajdowały się wewnątrz budynku
• nie wnoś na teren gospodarstwa zwłok dzikich ptaków ani tusz ptaków łownych
• zabezpiecz paszę i ściółkę przed dostępem zwierząt dzikich, w tym ptaków;
• jeżeli jesteś myśliwym, nie zajmuj się obsługą drobiu lub innych ptaków przez
  48 h od ostatniego polowania
• obserwuj stan zdrowia ptaków, jeżeli zauważasz niepokojące objawy u drobiu lub ptaków poinformuj lekarza weterynarii!!!

Jeżeli utrzymujesz drób w celach komercyjnych, oprócz spełniania powyższych wymogów pamiętaj:

• zadbaj o wyposażenie gospodarstwa w odpowiednią liczbę mat dezynfekcyjnych (lub innych urządzeń zapewniających dezynfekcję obuwia) przed wejściami i wyjściami z budynków gospodarskich oraz niecek (lub innych urządzeń zapewniających dezynfekcję kół pojazdów) przy wjazdach i wyjazdach z gospodarstwa;
• wchodząc do budynku, w którym utrzymywany jest drób stosuj odzież ochronną i obuwie ochronne (czyszczonego i dezynfekowanego) przeznaczonych do użytku wyłącznie w danym budynku;
• czyść i odkażaj sprzęt oraz narzędzia przed każdym ich użyciem, a jeżeli używasz ich wyłącznie w danym budynku wykonuj to co najmniej raz dziennie;
• prowadź i przechowuj przez rok dokumentację dotyczącą zakupu, przejęcia i zużycia środków odkażających, terminu przeprowadzenia deratyzacji i dezynfekcji oraz daty padnięcia zwierząt wraz z ilością zgłoszonych padłych ptaków;
• wprowadź metody zabezpieczające kurniki, miejsca przechowywania paszy i ściółki przed dostępem dzikich ptaków oraz metody przeprowadzania deratyzacji i dezynfekcji;
• prowadź rejestr środków transportu do przewozu drobiu, jaj, paszy lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego wjeżdżających na teren gospodarstwa oraz wejść osób do budynków, w których utrzymywany jest drób;
• wyposaż swoje gospodarstwo w kontener lub pomieszczenie do przetrzymywania zwłok padłego drobiu, zabezpieczając je przed dostępem gryzoni, zwierząt domowych i dzikich;
• usuwaj z kurników drób padły nie rzadziej niż raz dziennie;
• zadbaj o odpowiednią ilość środków do dezynfekcji jak również właściwe utrzymanie mat i niecek, tak aby wystarczyło na przeprowadzenie skutecznej i bieżącej dezynfekcję co najmniej przez tydzień;
• zabezpiecz zbiorniki wodne znajdujące się na terenie gospodarstwa przed dostępem dzikich ptaków;
• zadbaj o czystość i porządek wokół budynków inwentarskich oraz miejsc, w których przechowujesz paszę i ściółkę (usuwaj pozostałości pasz i ściółki, wykaszaj roślinność);
• wydziel w gospodarstwie miejsce do składowania środków odkażających; obornika, paszy i ściółki oraz weterynaryjnych produktów leczniczych i zabezpiecz je przed dostępem osób nieupoważnionych;

Rzekomy pomór drobiu to choroba zwalczana z urzędu – podlega obowiązkowi zgłoszenia i zwalczania!

Co zrobić w przypadku pojawienia się objawów choroby?

Posiadacz drobiu powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, sołtysa, wójta, burmistrza  
o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:

• zwiększona śmiertelność;
• znaczący spadek pobierania paszy i wody;
• objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
• duszność;
• biegunka;
• nagły spadek nieśności.

Jakie działania podejmie Inspekcja Weterynaryjna po zgłoszeniu podejrzenia choroby?

- obejmie gospodarstwo nadzorem oraz pobierze próbki do badań diagnostycznych celem wykluczenia lub  potwierdzenia wystąpienia choroby zakaźnej

- w przypadku wystąpienia choroby przeprowadzi niezbędne czynności i zastosuje odpowiednie środki kontroli wynikające z aktualnie obowiązujących przepisów prawa celem jej wyeliminowania w tym  czynności związane z likwidacją ptaków i usunięciem ich zwłok, dezynfekcją ściółki oraz wdroży procedury czyszczenia i odkażania obiektów, wyposażenia i sprzętu.